Rehabilitacja sportowa

Rehabilitacja sportowa to część rehabilitacji, w której całokształt oceny i badania pacjenta nie odbiega znacząco od procesu podejmowanego w zwykłym procesie rehabilitacyjnym. Wyróżnia ją pacjent - sportowiec, który z reguły intensywnie wykorzystuje swój organizm do wysiłku. Rodzaj problemu, również u tej grupy osób jest charakterystyczny, ponieważ najczęściej mamy tu do czynienia z problemami, które pojawiły się w krótkim odstępie od wizyty rehabilitacyjnej. Zdolność pacjenta do wdrożenia odpowiednich ćwiczeń również odróżnia go od osoby mniej aktywnej ruchowo, ze względu na lepszą adaptację organizmu do wysiłku. Najczęściej wiek pacjentów objętych rehabilitacją sportową jest statystycznie niższy, a co za tym idzie wdrażanie ćwiczeń oraz ich trudność jest większa. Co więcej, w tej grupie występuje wiele urazów, których rezultatem jest zabieg operacyjny w obrębie aparatu ruchu. Ważnym czynnikiem, który poza pozbyciem się dolegliwości bólowych jest stosunkowo krótszy czas, który osoba może poświęcić na proces rehabilitacji, ponieważ przerwa od dyscypliny sportowej, jaką uprawia pacjent, powinna być jak najkrótsza.
W Centrum Medycznym Medicum pacjent objęty rehabilitacją sportową zaopiekowany jest przez cały zespół naszej placówki. Kolejno wdrażane etapy postępowania rehabilitacyjnego konsultowane są z lekarzem prowadzącym oraz w postaci konsyliów, gdzie grupa specjalistów ortopedii wyraża swoje zdania na dany temat. Rehabilitant, który obejmuje opieką pacjenta, konsultuje, kolejne fazy postępowania z personelem medycznym, celem minimalizowania powikłań oraz maksymalizowania efektywności terapii. W zależności od problemu, z jakim boryka się leczona osoba proces oceny stanu zdrowia oraz proces rehabilitacyjny jest indywidualizowany. Problemy, z jakimi sportowcy trafiają na rehabilitację, zaliczyć można do trzech grup..

Urazy operacyjne

w których rehabilitacja odbywa się w oparciu o stworzone protokoły postępowania rehabilitacyjnego w przypadku konkretnego zabiegu operacyjnego np.: rekonstrukcja więzadła skokowo-strzałkowega przedniego, szycie łąkotki przyśrodkowej, rekonstrukcja węzadła krzyżowego przedniego.

Urazy ostre nieoperacyjne

gdzie rehabilitant wykorzystuje techniki terapii manualnej, mające na celu redukcję bólu, obrzęku, korektę chodu. U tej grupy pacjentów wykorzystywane są techniki, których użycie pozyskiwane jest na kursach i szkoleniach z zakresu terapii tkanek miękkich, terapii manualnej stawowej, masażu/drenażu limfatycznego. Do tej grupy zaliczyć można np.: skręcenia stawu skokowego, naderwania rozcięgna podeszwowego, mięśnia brzuchatego łydki, mięśnia dwugłowego uda, mięśni stożka rotatorów. W przypadku tej grupy pacjentów często wykorzystywane jest leczenie biologiczne. Dodatkiem do rehabilitacji manualnej oraz ćwiczeń jest leczenie z zakresu fizykoterapii. Wykorzystywane są w tym przypadku: pole magnetyczne, ultradźwięki, prądy średniej i niskiej częstotliwości.

Urazy przeciążeniowe

proces leczenia, którego celem jest uzyskanie informacji, skąd pojawił się ból oraz jaka jest przyczyna jego powracania. W przypadku tej grupy pacjentów z punktu widzenia rehabilitacji istotne jest samo badanie i wywiad z pacjentem. Ocenie poddaje się, zakres ruchu, siłę mięśniową, obciążanie kończyny objętej problemem, czy symetrie i asymetrie ustawienia segmentów ciała. Ta grupa urazów często wynika z problemów, które mogą leżeć w deficytach aparatu ruchu. Podczas wysiłku fizycznego deficyty te, kompensowane są przez inne segmenty ciała, co prowadzi do powstawania przeciążenia, którego następstwem jest ból w danej części ciała. Do tej grupy zaliczyć można np.: ból rozcięgna podeszwowego, ból ścięgna piętowego (Achillesa), ból tylnej grupy uda, ból odcinkowy kręgosłupa, ból w obrębie obręczy barkowej, ból prostowników lub zginaczy przedramienia. W przypadku długotrwających przeciążeń dojść może również do złamań zmęczeniowych. Często spotykanymi złamaniami tej grupy są: złamania zmęczeniowe kości śródstopia, kości piszczelowej czy kości udowej. Złamania te charakteryzują się powolnym zrostem. W tym celu wykorzystywane jest leczenie przyspieszające zrost kostny.
W Centrum Medycznym Medicum rehabilitacja sportowa kończy się w momencie wyrównania nierówności, jakie pojawiły się w okresie rekonwalescencji. W przypadku zawodników o wysokim poziomie sportowym symetria w wykorzystaniu aparatu ruchu jest podstawą do osiągania przez zawodnika optymalnych dla niego wyników sportowych. Z punktu widzenia rehabilitanta odpowiednia symetria, siła, zakres ruchu oraz obciążania minimalizuje ryzyko wystąpienia kontuzji w przyszłości. Mowa tu nie tylko o powtórnym wystąpieniu tego samego problemu, ale również możliwości przeciążenia odległej części ciała w wyniku kompensacji lub niepoprawnej aktywacji mięśni w trakcie ruchu.
Sport zawodowy czy nawet amatorski charakteryzuje się dużą ilością i powtarzalnością schematów ruchowych. To właśnie dlatego fizjoterapeuci Centrum Medycznego Medicum zwracają uwagę na dobór odpowiednich i celowanych pod danego zawodnika ćwiczeń. Rehabilitacja płynnie przechodzi w kolejne etapy usprawniania.
Początkowo, głównie skupiona jest na możliwie najszybszym wdrożeniu ćwiczeń wzmacniających wszystkie partie mięśni, które w procesie leczenia są osłabione. Terapia manualna oraz autoterapia w środowisku domowym ma na celu odzyskanie zakresu ruchomości w okolicach stawów, ślizgu struktur powięziowych w obrębie tkanek miękkich oraz odżywieniu tych tkanek poprzez mechaniczne bodźcowanie.
W momencie, gdy możliwe jest już wykorzystywanie ciała w pełni, główną rolę terapeutyczną przejmują ćwiczenia ruchowe, których poprawne wykonywanie kontrolowane jest przez rehabilitanta. Wielokrotne wykonanie i powtórzenie sentencji ruchowych umożliwia dopracowanie i przywrócenie wzorców ruchowych do potrzeb, jakie niesie za sobą dyscyplina sportowa.

Końcowym etapem procesu rehabilitacyjnego jest wykonywanie przez pacjenta ruchów, które odzwierciedlają wykonywany przez niego sport. Sprawdzanana jest wtedy skoczność, zręczność czy propriocepcja. Powtarzanie testów siły mięśniowej, zakresu ruchu oraz obciążania pozwala na śledzenie postępów oraz uświadamia pacjentowi deficyty jakie pozostały do odzyskania.

Wiele sportów takich jak: tenis, siatkówka, sporty rzutowe czy skoki to sporty, w których ciało wykorzystywane jest w sposób asymetryczny tzn.: jedna strona ciała, lub jedna kończyna wykorzystywana jest w odmienny sposób do przeciwnej części ciała. W tym przypadku wdrażane są również ćwiczenia korygujące te dysproporcje. Takie podejście w połączeniu z opinią lekarza specjalisty pozwala naszym pacjentom w sposób przemyślany i zdrowy powrócić do treningu sportowego.

Do rehabilitacji sportowej zaliczyć należy również kontrolę osób, które wykorzystują rehabilitację jako regenerację w połączeniu z zapobieganiem kontuzjom i urazom. Podczas takiej wizyty terapeuta, badając pacjenta, znajduje dysproporcje i asymetrie. Poza masażem, terapią manualną oraz ćwiczeniami sportowiec jest uświadamiany o swoich błędach ruchowych, oraz ograniczeniach. W okresie intensywnych treningów przygotowaniu do sezonu startowego, walory regeneracyjne terapii stanowią jedną ze składowych przygotowania sportowego zawodnika. Również w trakcie okresu odpoczynku i roztrenowania się terapeuci zwracają uwagę na pomijane przez zawodnika ogniwa treningu. Zaliczyć do nich można auto masaż, rozciąganie, mobilizacje ruchu czy trening uzupełniający, na który w fazie bezpośredniego przygotowania sportowego nieprzeznaczane jest odpowiednio dużo czasu i uwagi trenerskiej i zawodniczej.