Rekonstrukcje ścięgien ręki

Struktura ludzkiego ciała składa się z kilku rodzajów stawów, różnych mięśni i innych ważnych tkanek. Funkcję przyczepu mięśni do kości pełnią ścięgna. Ich celem jest zapewnienie, by organizm był w stanie utrzymać równowagę zarówno statyczną, jak i dynamiczną, a także przenosić siłę mięśni poprzez staw.

Ścięgna pełnią także funkcję rozkładania sił mięśniowych, stanowiąc część ruchów prostowania i zginania. Jeśli wyizolujemy ludzką rękę, mamy dwa różne rodzaje ścięgien: zginacze i prostowniki. Pierwszy typ – ścięgna zginaczy, to struktury, które zaczynają się w przedramieniu i przechodzą przez nadgarstek.
Znajdują się w dłoniach i odpowiadają za zginanie lub prostowanie palców, np. ich zamykanie. Prostowniki również wychodzą z przedramienia i przechodzą w zewnętrzną część dłoni. Odpowiadają za ruchy prostowania palców. Są to struktury w dużym stopniu narażone na uderzenia i urazy. Głównymi przyczynami uszkodzenia ścięgien zginaczy i prostowników ręki są skaleczenia lub urazy, które są wystarczająco silne, aby je zerwać, często uniemożliwiając wykonanie pewnych ruchów. Szybka i skuteczna opieka medyczna jest gwarantem zdrowia. W Centrum Medycznym Medicum pracują specjaliści z dużym doświadczeniem w leczeniu urazów ścięgien, co zapewnia bardzo dobre rokowania dla wszystkich pacjentów.

Co jest przyczyną urazów ścięgien?

Z wyjątkiem reumatoidalnego zapalenia stawów lub podobnych patologii, w których ścięgno może zerwać się samoistnie, większość uszkodzeń ścięgien ręki ma charakter traumatyczny, w wyniku otwartego urazu, np. przecięcia szkłem albo pośrednio, gdy wywiera się na tę strukturę gwałtowną siłę – to wystarczy, aby je oderwać od kości. Rzadziej ścięgna mogą pękać z powodu uderzenia lub znacznego wysiłku nawet przy braku rany (pęknięcie podskórne).

Jak przeprowadza się diagnozę urazów ścięgien?

Jeśli ścięgna palców są uszkodzone, zwykle nie można ich już całkowicie zginać ani prostować, a siła jaką przenoszą, jest znacznie zmniejszona. Specyficzny test czynnościowy zazwyczaj wystarczy do precyzyjnego określenia rodzaju uszkodzenia ścięgna. Zdjęcia rentgenowskie są wymagane, aby wykluczyć zerwanie ścięgna od kości, szczególnie w przypadku zamkniętych urazów.

Jak wygląda leczenie uszkodzonych ścięgien?

W sytuacji urazu ścięgna zginacza, do którego dochodzi najczęściej, oba końce są zszywane za pomocą mocnych szwów i określonych technik wiązania. Najlepiej, aby leczenie nastąpiło w ciągu kilku dni po urazie, maksymalnie do 3 tygodni. Często konieczne jest wydłużenie istniejącej rany w celu zlokalizowania i zszycia końców ścięgien. Ujędrnienie połączenia ścięgna pojawia się dopiero po jego wygojeniu (ok. 6 tygodni). Ponieważ same szwy nie są wystarczająco mocne, aby powodować ruch palca bez zabezpieczenia, w większości przypadków stosuje się tzw. szynę dynamiczną (szyna Kleinerta), dzięki czemu można natychmiast rozpocząć aktywne prostowanie, a bierne zginanie palców.

W miejscu palca ścięgna zginaczy przebiegają przez pochewkę ścięgnistą. Dla dobrej funkcji zginania ważne jest, aby ścięgna mogły przesuwać się względem siebie, a także, aby ich ruch w samej pochewce odbywał się bez zakłóceń. Jeśli uszkodzenie ścięgna zginacza znajduje się na poziomie palca, podczas procesu gojenia mogą powstać zrosty między pochewką ścięgnistą a ścięgnami. W niektórych przypadkach wymagana jest zatem druga operacja w celu usunięcia zrostów.

Kiedy konieczna jest rekonstrukcja?

Jeśli zerwanie ścięgna zginacza zostało wykryte zbyt późno, ich końce mogły się cofnąć i nie ma już możliwości zszycia. Najczęściej rekonstrukcję wykonuje się za pomocą przeszczepu, pobierając materiał z przedramienia lub stopy. Wymaga to dwóch operacji. W pierwszej operacji wkłada się protezę Huntera. Ta silikonowa rurka jest umieszczana w miejscu brakującego ścięgna, dzięki czemu wokół niego powstaje tunel tkanki łącznej (rurka ścięgna). Po 8-12 tygodniach następuje druga operacja, w której stosuje się ścięgno z przedramienia lub stopy. Przeszczep jest przepuszczany przez nowo utworzony tunel tkanki łącznej i zszywany między dwoma starymi końcami ścięgna. Wyboru metody rekonstrukcji dokonuje się, biorąc pod uwagę czas, jaki upłynął od momentu urazu, występowanie zmian bliznowatych wzdłuż ścięgien oraz stan skóry w miejscu zabiegu.
Chirurgiczne leczenie urazów ścięgien jest równie złożone i wymagające jak rehabilitacja pooperacyjna. Potrzeba ta wynika z dużego prawdopodobieństwa, że ścięgno może przykleić się do blizny w ranach lub do tkanek obszarów urazowych, uniemożliwiając zsunięcie się i tworząc zrosty ścięgniste. Aby uniknąć tego powikłania, rekonstrukcja musi być ostrożna, wykonywana szczególnie mocnym i odpowiednim szwem, aby powstrzymać siłę ciągnącą ruch ścięgna. Zastosowanie lupy podczas zabiegu pomaga w idealnej osłonie końców ścięgien. W ostatnich latach opracowano metody leczenia urazów ścięgien wyłącznie w znieczuleniu miejscowym i unikaniu znieczulenia ogólnego. W ten sposób można przetestować jakość rekonstrukcji ścięgna w trakcie zabiegu, gdyż pacjent nie śpi, nie odczuwa bólu i jest w stanie aktywnie mobilizować palce i dłoń.

Rekonstrukcja ścięgna jest zabiegiem dość złożonym, dlatego bardzo ważne jest, aby wykonywali go profesjonaliści z dużym doświadczeniem, gruntowną znajomością anatomii, procesów ruchu ręki i zespolenia ścięgien. W Centrum Medycznym Medicum nasi specjaliści zajmują się rekonstrukcją uszkodzonych ścięgien, przywracając ruchomość dłoni i palców naszym pacjentom.

Jakie postępowanie należy wdrożyć po zabiegu rekonstrukcji ścięgien?

Po operacji zakładany jest wyciąg Kleinerta i pacjent rozpoczyna ćwiczenia czynno-bierne. Po zabiegu zaleca się pacjentowi trzymanie ręki w górze. i jest on kierowany jest na fizykoterapię. Dozwolony zakres ruchu zależy od rodzaju urazu i charakteru przeprowadzonej operacji.

Z klinicznego punktu widzenia chodzi o utrzymanie operowanego ścięgna w ruchu, tak aby nie dochodziło do adhezji tkanek i tworzenia blizn, co pozwala na zachowanie naturalnego ruchu ręki. Jednocześnie konieczne jest zabezpieczenie, aby nie doszło do zerwania lub poluzowania szwów, co spowodowałoby nowe uszkodzenia ścięgien ręki.

Jak długo trwa okres rekonwalescencji?

Pełne wyleczenie tego typu kontuzji trwa około 6 miesięcy i wymaga dużo cierpliwości i poświęcenia pacjenta. W skrajnych przypadkach może być potrzebna więcej niż jedna operacja. Tuż po zabiegu unieruchamia się uszkodzone tkanki, dzięki temu organizm może natychmiast rozpocząć procesy lecznice.

Czy konieczna jest rehabilitacja?

Fizjoterapia jest niezbędna w okresie pooperacyjnym urazu ścięgna. Pacjent zostaje poinstruowany, aby nie wykonywać gwałtownych ruchów bez szyny. Wśród procesów fizjoterapii jest masaż blizny – zmniejsza obrzęki i ryzyko powstawania zrostów (szkodliwych dla regeneracji ścięgien dłoni). Po początkowym etapie pacjent powinien wykonywać gimnastykę poprawiającą gojenie i mobilność. W końcowej fazie następują ćwiczenia fizyczne mające na celu nabranie siły w uszkodzonych sektorach. Specjalista może przepisać leki przeciwbólowe, szczególnie we wczesnym etapie powrotu do zdrowia. Główną funkcją fizjoterapii jest przywrócenie pierwotnego ruchu i wzmocnienie miejsca urazu, aby jeszcze bardziej chronić ścięgna.

Jakie czynniki wpływają na wynik leczenia?

Na leczenie urazów ścięgien ręki wpływa kilka czynników. Wśród nich możemy wymienić wiek pacjenta, miejsce uszkodzenia, choroby oraz urazy towarzyszące, czas ewolucji zmiany, technikę chirurgiczną i rehabilitację. Bardzo ważne jest zaangażowanie pacjenta i jego aktywny udział podczas trwania leczenia. Istnieją czynniki, które negatywnie mogą wpłynąć na leczenie. Pacjenci ze zmianami klinicznymi takimi jak cukrzyca mogą mieć gorsze wyniki ze względu na trudności w gojeniu. Negatywny wpływ ma również długi okres między powstaniem urazu, a jego leczeniem, związek ze zniszczeniem innych tkanek, takich jak utrata skóry, uszkodzenie nerwów czy złamanie. Miejsce urazu także wpływa na proces leczenia. Cięcie u podstawy palców, gdzie dwa ścięgna stykają się w jednym, ciasnym tunelu, wiąże się z większym ryzykiem powikłań, takich jak zrosty. Urazy ścięgien ręki należą do przypadków, w których dzieci radzą sobie gorzej niż dorośli. Wynika to z trudności współpracy w rehabilitacji, która jest bardzo ważna. W Centrum Medycznym Medicum posiadamy doświadczony zespół specjalistów zajmujący się chirurgią ręki. Najnowocześniejszy sprzęt i techniki pracy pozwalają nam przeprowadzać większość operacji metodą małoinwazyjną, co w dużej mierze znacznie ułatwia proces rehabilitacji pooperacyjnej.