USG stawu skokowego

Staw skokowy jest stawem jednoosiowym, wyróżniamy staw skokowy: górny (staw skokowo-goleniowy) i dolny (staw skokowo-piętowo-łódkowy). Dzięki stawowi skokowemu górnemu możemy poruszać stopą na górę i w dół (zgięcie grzbietowe i zgięcie podeszwowe), z kolei staw skokowy dolny umożliwia nawracanie i odwracanie stopy. Łączy on kości podudzia, czyli kość strzałkową i piszczelową, poprzez kość skokową z kośćmi znajdującymi się w stopie. Staw skokowy pracuje intensywnie przy każdym stawianym kroku, co sprawia, że jest narażony na częste urazy.

Jakim urazom ulega staw skokowy?

Do głównych urazów, jakim ulega staw skokowy, zaliczamy skręcenia. Bardzo często przydarzają się podczas uprawiania sportu. Poza sportowcami szczególnie narażone na skręcenia są także osoby otyłe i kobiety noszące buty na wysokim obcasie. Możemy wytypować kilka rodzajów skręceń, którym towarzyszą różne objawy. Pierwszy stopień, nazywamy naciągnięciem więzadeł, pojawia się wtedy krwiak, ból i trudności w poruszaniu. Drugi stopień polega na naderwaniu więzadeł i związanym z tym znacznym bólem. Trzeci stopień to rozerwanie więzadeł, zatem objawy są znacznie poważniejsze, a chory dłużej dochodzi do zdrowia, niż w przypadku dwóch poprzednich stopni. Poza bardzo silnym bólem mówimy tu o niestabilności stawu i widocznym obrzęku. Skręcenia leczy się głównie przez odciążenie kończyny i schłodzenie miejsca, w którym doszło do urazu (im szybciej to zrobimy, tym mniejsza szansa na to, że obrzęk będzie się powiększał). Ponadto zaleca się uniesienie kończyny, po to, aby zmniejszyć obrzęk, stymulując odpływ krwi, a także zastosowanie bandaża elastycznego, który poprzez wywierany ucisk ma stabilizować staw. Wiele skręceń wymaga rehabilitacji, która trwa zazwyczaj kilka tygodni.

Oprócz skręceń staw skokowy jest narażony na liczne przeciążenia, złamania i zwichnięcia. Warto przypomnieć, że poprzez złamanie, rozumiemy przerwanie ciągłości kości, do którego chodzi, gdy na kość zadziała siła, przekraczająca jej wytrzymałość. Natomiast zwichnięcie, to trwała lub chwilowa utrata kontaktu, pomiędzy powierzchniami stawowymi, przebiegająca z rozerwaniem więzadeł i torebki stawowej.

Po co wykonujemy USG stawu skokowego?

Zaleca się by USG stawu skokowego, było wykonywane po każdym urazie, który wystąpił w tej okolicy. Innym wskazaniem są doznane przeciążenia i stany zapalne. Istotną przewagą, którą posiada USG, a brakuje jej RTG, jest możliwość uwidocznienia tkanek miękkich. Dzięki USG możemy zobrazować: więzadła, nerwy i naczynia, ścięgna mięśni, a także częściowo kości i chrząstki. Bardzo ważne jest, by wykonać USG, kiedy dojdzie do skręcenia stawu skokowego, ponieważ trzeba wykryć jego stopień, a tym samym to jakie struktury uległy uszkodzeniu i podjąć odpowiednie leczenie na podstawie otrzymanych wyników. Jeśli podczas badania pojawią się jakieś niejasności, lekarz może zlecić wykonanie rezonansu magnetycznego, który jest badaniem dokładniejszym, jednak nie jest wykonywany w pierwszej kolejności, ze względu na jego koszt i to, że w większości przypadków USG w zupełności wystarcza do postawienia diagnozy.

W USG stawu skokowego nie możemy ocenić dokładnie chrząstki stawu skokowo-goleniowego, stawu podskokowego, zmian wewnątrzkostnych (tu większe zastosowanie ma RTG), zmian pojawiających się w zatoce stępu.

Jakie urazy możemy rozpoznać w USG stawu skokowego?

W różnych częściach stawu możemy wykryć inne patologie, to jakie nieprawidłowości lekarz ewentualnie znajdzie, zależy od tego, do którego miejsca zostanie przyłożona głowica aparatu USG. Za pomocą badania możemy wykryć następujące schorzenia:

  • tendinopatie ścięgien mięśni strzałkowych - czyli stany zapalne w obrębie włókien ścięgnistych, objawiają się one w postaci bólu z boku kostki i wrażliwości na dotyk;
  • zapalenia pochewek ścięgnistych ścięgien mięśni strzałkowych;
  • podwichnięcie ścięgien mięśni strzałkowych- objawiają się bólem po bocznej stronie kostki. Podwichnięcia to niezupełne zwichnięcia, które polegają na przesunięciu się względem siebie powierzchni stawowych, jednak nie tracą one ze sobą całkowicie kontaktu;
  • uszkodzenia ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego;
  • ucisk nerwu piszczelowego tylnego;
  • uszkodzenie więzadła trójgroniastego;
  • Zespół wklinowania przedniego - powoduje przewlekłe dolegliwości bólowe, najczęściej objawia się bólem, poczuciem niestabilności i przeskakiwania w przedniej części kostki.


  • Poza wyżej wymienionymi wyróżniamy także urazy, których wspólnym mianownikiem jest ból z tyłu stawu skokowego:

  • zapalenie ścięgna Achillesa;
  • zerwanie ścięgna Achillesa;
  • zapalenie kaletki ścięgna Achillesa;
  • Zespół wklinowywania - czyli dostawania się przerośniętej błony maziowej pomiędzy powierzchnie stawowe, objawiający się w niecharakterystyczny sposób (uczucie uszczypnięcie, niestabilności i osłabienia w obrębie stawu).
  • Jak przebiega USG stawu skokowego?

    Po tym, jak pacjent wejdzie do gabinetu, lekarz przeprowadza z nim wywiad. Składa się on z pytań o dane osobowe i o przyczyny zgłoszenia się do specjalisty. Jeżeli powodem wizyty był uraz, należy sprecyzować, w jakich okolicznościach do niego doszło i jakie dolegliwości odczuwa pacjent. W następnej kolejności lekarz najpewniej poprosi chorego o przyjęcie pozycji leżącej i odsłonięcie stopy, zabezpieczając przy okazji jego ubrania ligniną, tak aby nie uległy one zniszczeniu przez żel wykorzystywany podczas USG. W czasie badania lekarz zwróci uwagę na: ścięgna- mięśni strzałkowych, zginaczy palców, mięśnia piszczelowego przedniego i tylnego, troczki – zginacze i prostowniki, więzadła- piszczelowo-piętowe, skokowe przednie i tylne, skokowo-strzałkowe, więzozrostu strzałkowo-piszczelowy, piętowo-strzałkowe, stawy śródstopno-paliczkowe i międzypaliczkowe. Poza tym sprawdzi, czy w stawie nie ma wysięku i czy w żadnej ze struktur nie występuje stan zapalny. W trakcie badania pacjent leży na plecach z kończyną ugiętą w kolanie do kąta 45 stopni. Z kolei przy wykonywaniu USG podeszwy stopy i ścięgna Achillesa pacjent leży na brzuchu. Po badaniu należy dokładnie wytrzeć żel za pomocą ligninowych ściereczek. Lekarz z pewnością odpowie na wszystkie pytania pacjenta, a po badaniu streści jego wynik. Jeżeli specjalista stwierdzi, że w badaniu zauważył jakieś nieprawidłowości, skieruje chorego na do dalszej diagnostyki, określa też czy wizyta powinna mieć pilny charakter albo od razu zleci odpowiednie leczenie. Każdy pacjent po badaniu otrzymuje zdjęcie i wynik badania, jest to niezwykle ważne, ponieważ umożliwia porównanie badań przeprowadzanych w różnym czasie i określenie czy stosowane leczenie daje pożądany efekt.

    Czasami wykonuje się USG dynamiczne, podczas którego bada się ruch w stawie i napięcie mięśni. Badanie dynamiczne ma zastosowanie przede wszystkim w badaniu stanu ścięgien i więzadeł.