Operacje uszkodzeń łąkotek

Łąkotka to włóknisto-chrzęstna struktura, która jest zlokalizowana w dwóch miejscach w kolanie. Łąkotka przyśrodkowa znajduje się bliżej osi środkowej ciała, natomiast łąkotka boczna jest położona zewnętrznie. Łąkotki leżą w okolicy rzepki, której uraz jest przyczyną wielu problemów ortopedycznych. Rolą łąkotek jest amortyzacja stawu kolanowego, narażonego na wstrząsy wywołane poruszaniem się. Warto zaznaczyć, że wstrząsy są zatrzymane na poziomie kolana, a nie przenoszone na kręgosłup i stawy biodrowe, co mogłoby spowodować poważne uszkodzenia. Poza amortyzacja, łąkotki odżywiają chrząstkę stawową, zwiększają kontakt powierzchni stawowych, zapobiegają nadmiernemu rozciąganiu stawu, wspomagają ruchy ślizgowe. Trudno wyobrazić sobie codzienne czynności, takie jak: bieganie, chodzenie, skakanie, czy uprawianie jakiegokolwiek sportu bez ochronnej roli łąkotek. Co się dzieje, kiedy łąkotki nie spełniają w pełni swojej funkcji? Czy zawsze niezbędna jest operacja? Jakimi metodami można tę funkcję przywrócić?

Dlaczego łąkotki ulegają uszkodzeniu?

Na wstępie trzeba podkreślić, że odmienne typy urazów powodują uszkodzenie dwóch rodzajów łąkotek. Ogólnie mówiąc, łąkotki ulegają uszkodzeniom najczęściej podczas uprawiania sportu, z powodu nagromadzenia długotrwałych przeciążeń stawu. Nie jest to jednak reguła, wraz z wiekiem dochodzi do degeneracji włókien i tkanki chrzęstnej, z których zbudowana jest łąkotka, a urazy mogą wystąpić, nawet przy wykonywaniu najbardziej błahych codziennych czynności. Czasami zdarza się, że uszkodzenia łąkotek towarzyszom urazom innych struktur kolana, np. więzadła krzyżowego przedniego lub więzadła krzyżowego tylnego.

Łąkotki boczne ulegają zniszczeniu, wtedy gdy kolano jest zgięte i dojdzie do niekontrolowanego ruchu skręcającego w podudziu. Dochodzi do tego zazwyczaj podczas gier kontaktowych, takich jak np.: piłka nożna. Jest to także uraz bardzo popularny wśród narciarzy. Łąkotki przyśrodkowe, są najbardziej narażone na uraz w czasie gwałtownego wyprostu kończyny. Wyróżniamy następujące rodzaje uszkodzeń łąkotek:
  • związane ze zmianami zwyrodnieniowymi;
  • podłużne;
  • rozwarstwione.

  • Częściej uszkodzeniu ulega łąkotka przyśrodkowa, jest to spowodowane tym, że jest bardzo silnie przytwierdzona do kości piszczelowej i torebki stawu kolanowego. Łąkotka boczna jest połączona stosunkowo luźno, dlatego jest mniej podatna na urazy. To, do jakiego typu defektu doszło, określa się za pomocą badań obrazowych, takich jak: rezonans magnetyczny i USG kolana.

    Jakie są objawy uszkodzenia łąkotek?

    Nie ulega wątpliwości, że każdy, kto doświadczy uszkodzenia łąkotki z pewnością, będzie tego świadom. Do najbardziej wyróżniających się objawów, należą:
  • sztywność w kolanie;
  • uczucie chwiejności;
  • problemy z chodzeniem;
  • zanik mięśnia czworogłowego uda;
  • bardzo silny ból;
  • uczucie zablokowania w kolanie.

  • O niestabilności stawu kolanowego, możesz dowiedzieć się więcej klikając w poniższy link: niestabilność stawu kolanowego - Medicum Centrum Medyczne

    Jak diagnozujemy uszkodzenia łąkotki?

    Poza wspomnianymi badaniami obrazowymi lekarz ortopeda najpewniej zaleci wykonanie testów funkcjonalnych, należą do nich:

  • Test Apleya - żeby wykonać ten test, pacjent musi znajdować się w pozycji leżącej, z kolanem ugiętymi pod kątem prostym. Przy ustabilizowanym udzie, należy wykonać rotację zewnętrzną i wewnętrzną podudzia. Udo jest stabilizowane przez fizjoterapeutę i to on wykonując ucisk, dokonuje rotacji. Jeżeli pacjent podczas ucisku i rotacji odczuwa ból lub dochodzi do zmniejszenia ruchomości rotacji w porównaniu do kończyny zdrowej, może to świadczyć o uszkodzeniu łąkotek. Ból podczas rotacji wewnętrznej sugeruje uszkodzenie łąkotki bocznej, a dyskomfort podczas rotacji zewnętrznej świadczy o urazie łąkotki przyśrodkowej.
  • Test McMurraya - pacjent ułożony jest na plecach, kończyna jest ugięta w dwóch stawach: biodrowym i kolanowym. Fizjoterapeuta musi jednocześnie ustabilizować kolano i rotować stopę pacjenta. Prostowanie kolana, któremu towarzyszy ból przy ustawieniu stopy w rotacji wewnętrznej sugeruje uszkodzenie łąkotki bocznej, natomiast ból przy ustawieniu stopy w rotacji zewnętrznej to sygnał, że problem jest zlokalizowany w łąkotce przyśrodkowej.
  • Objaw Childressa - pacjent jest proszony o zrobienie przysiadu i dotknięcie piętami pośladków i przemieszczenie się w takiej pozycji do przodu. Jeżeli osoba odczuwa ból lub słychać trzask, można podejrzewać uszkodzenie rogu tylnego łąkotki.
  • Jak leczymy uszkodzenia łąkotki?

    Jeżeli pacjent zaobserwuje u siebie któryś z wymienionych objawów, mogących świadczyć o uszkodzeniu łąkotki należy udać się do lekarza specjalisty. Po badaniu przedmiotowym i podmiotowym, a także wykonaniu USG lub rezonansu magnetycznego, możliwe będzie potwierdzenie wstępnej diagnozy. Badania obrazowe pomagają określić jak poważne, jest uszkodzenie i czy dotyczy tylko i wyłącznie łąkotki, czy również innych elementów stawu kolanowego. Następnie podejmowana jest decyzja, czy uraz jest na tyle poważny, że konieczna będzie operacja, czy wystarczy skierowanie na rehabilitację.

    Postępowanie rehabilitacyjne odbywa się pod nadzorem doświadczonego fizjoterapeuty. W Centrum Chirurgii Kolana zabiegi, które będą zastosowane, są dobierane indywidualnie, na podstawie potrzeby każdego pacjenta. Najczęściej zleca się krioterapię, polegającą na wykorzystaniu naturalnych reakcji organizmu na działanie niskich temperatur oraz elektrostymulację. Elektrostymulacja w rehabilitacji to zabieg fizykalny polegający na wymuszaniu skurczów mięśni.
    Dochodzi do tego przez podrażnienie z wykorzystaniem impulsu prądu o małej i średniej częstotliwości. Jej zadaniem jest przede wszystkim wzmocnienie i przywrócenie prawidłowej funkcji mięśnia. Przydatna jest także terapia manualna, a także ćwiczenie uwzględniające stopniowe obciążanie kończyny. Jeżeli uszkodzenie jest bardzo niewielkie, wystarczy chłodzenie kolana, odpoczynek, oraz przyjmowanie przepisanych leków.

    U osób młodych lekarz może podjąć decyzję o przeszczepieniu łąkotki. Rehabilitacja jest konieczna u pacjentów, którzy przeszli zabieg całkowitego usunięcia łąkotki, przeszczep albo rekonstrukcję. Zastosowanie fali uderzeniowej i lasera może pomóc w walce z uciążliwym bólem oraz obrzękiem łąkotki.

    Operacyjne leczenie uszkodzonej łąkotki to zabieg zwany artroskopią, albo wziernikowaniem stawu, który wykonują chirurdzy Centrum Chirurgii Kolana. Artroskopia to zabieg bardzo precyzyjny, urządzenie wyposażone jest w cienką rurę o średnicy 4 mm, dzięki obecności kamery i światłowodu, powstaje obraz śródoperacyjny, który umożliwia chirurgowi zwiększenie precyzji działania. Poza tym dzięki artroskopowi możliwe jest wtłoczenie płynu do stawu kolanowego, dzięki czemu lekarz ma szansę dokładnie obejrzeć i ocenić wszystkie struktury. Po zabiegu zostaje blizna niewielkich rozmiarów, a pacjent relatywnie szybko wraca do zdrowia i sprawności fizycznej.
    Meniscektomia - to artroskopowe usunięcie łąkotki. Dokonuje się go zazwyczaj, gdy uszkodzona jest łąkotka przyśrodkowa, a zwłaszcza jej tylny róg. Usuwa się tę część łąkotki, która odpowiada za niestabilność stawu kolanowego. Jedno z nacięć służy do wprowadzenia kamery, natomiast drugie to otwór, przez który stwarza się dostęp dla narzędzi chirurgicznych. Jedno z urządzeń jest zazwyczaj zaopatrzone w niewielkich rozmiarów ostrza, służące do rozdrabniania fragmentu łąkotki, drugie z nich to stabilizujące kleszcze. Fragmenty powstałe z rozdrobnienia łąkotki są zasysane przez pustą w środku rurkę. Po tym zabiegu zaleca się utrzymywanie kończyny na wysokości klatki piersiowej, używanie kul, zaprzestanie prowadzenia samochodu i nieforsowanie kolana. Szycie łąkotki rozważa się u tych pacjentów, u których potwierdzone zostało uszkodzenie rogu przedniego i części centralnej łąkotki przyśrodkowej, a także w przypadku uszkodzenia łąkotki bocznej.

    Dla uzyskania oczekiwanego efektu zabiegu niezbędna jest współpraca ze strony pacjenta. Przede wszystkim musi on oszczędzać operowany staw i nie wykonywać zbyt gwałtownych ruchów. Wszystkie zalecenia zostają przekazane pacjentowi przez lekarza zaraz po operacji.

    Dowiedz się więcej o artroskopii w Centrum Chirurgii Kolana klikając w link.